نسخه آزمایشی
۴۱۱ بازدید

سید محمد حسین بهجت تبریزی که بعدها نام ” شهریار ” را برگزید ازمشهورترین شعرای معاصر است که شاهکارهای در حوزه شعر ایران طی نیم قرن اخیرخلق نموده است. وی در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی در شهرستان تبریز و درخانواده ای فرهنگی و صاحب نام بدنیا آمد. دوران کودکی شهریار مصادف بود با ایامنهضت مشروطیت و به هم ریختگی شدید اوضاع اجتماعی تبریز؛ لذا وی مدتی طعم ناامنی و آوارگی را چشید و در روستاهای اطراف تبریز و از جمله ده آبا و اجدادی اش خشکناب به سر برد.استاد شهریار تحصیلات خود را در تبریز آغاز و در مدرسه دارالفنون تهران به پایان برد و پس از اتمام دوره متوسطه وارد دانشکده پزشکی شد ولی در سال ششم در حالی که چند ماه بیشتر به اتمام دوره نداشت به علت فقر و تنگدستی و درپی یک شکست عاطفی (که به دنبال عشقی ناکام برای او پیش آمد ) تحصی ل طب را رها کرد و به شاعری روی آورد.ویژگی استاد شهریار مهارت وی در سرودن انواع شعر سنتی اعم از قصیده ، مثنوی ،غزل، قطعه و رباعی بود. اوج هنر استاد در اشعار ترکی آذربایجانی از جمله منظومه حیدربابایه سلام بود که در زمره برترین شاهکارها ی ادبیات ترکی آذربایجانی به شمار می رودوموجب شهرت وی در خارج از مرزهای ایران شد. بیشترین لطایف طبع شهریار در قالب غزل نمودار گشته و غزلیات وی که اکثرا یادگاردوران جوانی شاعراست از لحاظ زبان و احساس دراوج پختگی و غنای طبع است . استاد سید محمدشهریار در سال ۱۳۶۷ در سن ۸۲ سالگی درگذشت و در مقبره الشعرای تبریز آرام گرفت .(یاحقی، ۱۳۷۴ ، صص ۱۷۰ و ..)
یکی از شاعران برجسته و معاصرما سید محمّدحسین بهجت تبریزی می باشد. او کسی است که قبل از آن که شاعر باشد فرزند جامعه ومیراث دار فرهنگ چند هزار ساله مردمش می باشد. جوشش ایران دوستی در
شعر های شهریار کاملا به چشم می خورد. اوبا وطن دوستی هدف خود را آشکار نموده است. او رمزماندگارخود را فقط وفقط در جاودانگی سرزمینش می داند ودرشعرهایش هویت ملّی وایرانی را بیان می کند هیچ وقت قلمرو جغرافیایی ایران درنظرش به عنوان مرز های امروزی نبوده است.امّا توصیف سرزمین را به روشنی
می توان دید.اساس هویّت شهریار درآثارش ریشه داشتن در خاک ایران است . ایرانی که ازنونهالی تا کهن سالی شهریار را پرورده است و ریشه های وجودش در عمق این خاک دویده و از آن خاک روزی خورده است. پس دلبستگی شهریار به ایران جاودانی است واگر اورا هزار بارهم بیازمایند ثابت خواهد کرد که همیشه برای ایران حاضر به جانبازی است. (سبکدل، ۱۳۸۸ ،ص ۲۳)
شاعر برجسته و معاصر، کشورمان با روح تاثیرپذیر و قریحه ی سرشار شاعرانه که دارد ،عواطف و تخیّلات اندیشه های خود را به زبان مردم به شعر بازگو کرده است. از این رو شعر او برای همگان مفهوم و مأنوس و نیز موثر ست . شهریار در زمینه های گوناگون به شیوه های متنوع شعر گفته است . شعرهایی که در موضوعات وطنی واجتماعی و تاریخی و مذهبی و وقایع عصری سروده, نیز کم نیست . تازگی مضمون ،خیال، تعبیر، حتی در قالب شعر دیوان او را از بسیاری شاعران عصر متمایز کرده است.اغلب شعرهای او به مناسبت حال و مقال سروده شده و از این روست که شاعر همه جا در درآوردن لغات و تعبیرات روز و اصطلاحات معمول عامیانه امساک نمی کند وتنها وصف حال زمان است که شعر اورا از شعرهای گویندگان قدیم مجزا می کند. استاد، با سرودن، یگانه اثر ترکی خود به نام( حیدربابایه سلام) در وزن هجادرشعر وادب سروده است. این اثراز احساسى قوى و تأثرى بى تکلف و تخیلى شیرین و برجسته بهره مند است زیرا به زبان دل مردم که سرشار از هزاران اشاره و نکته ی باریکتر از مو ولبریز از بدایع نکات و تعبیرات و نوادر مصطلحات محلى ساخته شده است . یعنى به زبانى که از هر زبان ادبى و شیوه هاى مصنوع آن رنگین تر و دلکش تر و در نتیجه براى عموم آشنایان بدین لهجه اعم از عوام و خواص رساتر و احساس انگیزتر است . آثار ،شاعر برجسته تبریز، مانند دریایی عظیم است که می توان از آن دّرهاومروارید های بسیاری صیّد نمود.

ترکی ما بس عزیز است و زبانِ مادری لیک اگر «ایران» نگوید، لال باد از وی زبان
مرد آن باشد که حق گوید، چو باطل رخنه کرد هم بایستد بر سرِ پیمانِ حق تا پایِ جان
شهریار در جوانی در تهران با بزرگان هنر و ادب همنشینی و دوستی داشت، ازجمله با ابوالحسن صبا، محمدتقی بهار و عارف قزوینی. در سالهای بعد نیز با نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، کریم امیری‌فیروزکوهی و برخی دیگر از هنرمندان دوستی و رابطه داشت.
شهریار در اشعار دیگر شاعران
سایه:
ترانۀ غزل دلکشم مگر نشنفتی که رام من نشدی آخر ای غزال رمیده؟
خموش سایه که شعر تو را دگر نپسندم که دوش گوش دلم شعر شهریار شنیده
نیما یوشیج:
رازی است که آن نگار می‌داند چیست رنجی است که روزگار می‌داند چیست
آنی که چو غنچه در گلو خونم از اوست من دانم و شهریار می‌داند چیست
مهدی اخوان ثالث:
شهریارا تو همان دلبر و دلدار عزیزی نازنینا تو همان پاک‌ترین پرتو جامی
ای برای تو بمیرم که تو تب‌کردۀ عشقی ای بلای تو به جانم که تو جانی و جهانی
فریدون مشیری:
در نیمه‌های قرن بشرسوزان
اشک مجسمی بود در چشم روزگار جان‌مایۀ محبت و رقّت ای وای شهریار
تخلص‌های محمدحسین بهجت تبریزی
او ابتدا تخلص «بهجت» را انتخاب کرده بود. پس از مدتی اما «شهریار» را با تفأل به حافظ برگزید و به همین نام نیز معروف و مشهور شد.
شهریار، شاعر اهل بیت
در میان اشعار شهریار، عشق به اهل بیت به ویژه اشتیاق به ولایت امیر مؤمنان علی (ع) جلوه خاصی دارد که شیفتگان اهل بیت را به شدت مفتون ساخته است. شعر شب و علی (شهریار، ۱۳۸۷: ۲، ۹۳۸)، هدیه عید غدیر (همان، ۲، ۱۲۱۰) و شعر معروف علی ای همای رحمت (همان، ۱، ۶۹)، از جمله این موارد است.
شعر «علی ای همای رحمت» در دیوان شهریار درخشندگی بیشتری دارد که هر چقدر روزگار می گذرد، تازه تر و دلچسب تر از روزهای قبل جلوه می کند و دل انسان را با نسیم ولایی و عرفانی خاص خود صفا و طراوتی دیگر می بخشد.
شهریار و روز ملی شعر وادب

شهریارشاعر سه زبانه است. تمام وجود شهریار انرژی و خیز یادگیری بود. او به همه زبانها و ملّتها احترامی کامل دارد. در اشعار او بر خلاف برخی از شعرای قومگرا نه تنها هیچتوهینی به ملل غیر نمی شود بلکه او در جای جای اشعارش می کوشد تا با هر نحو ممکن سبب انس زبان های مختلف را فراهم کند . اشعار او به سه زبان ترکی آذربایجانی، فارسی و عربی است. به عقیده ی برخی دیگراز ادبای ایران در ظرف ششصد سال اخیر یعنی پس از حافظ شعر شهریار از لحاظ زیبائی و هنر و ایجاز وتأثیر بویژه در نوع غزل کم نظیر است. امّا هرگز نمرده است، زیرا اکنون نام او زیبنده روز ملّی شعر و ادب ایران در ۲۷ شهریور و نیزصدها، میدان، خیابان، مرکز فرهنگی ، بوستان و… در کشورمان ونیز در ممالک حوزه های ترکستان (آسیای مرکزی ) و قفقازیه و ترکیه می باشد.
یادش جاوید وماندگار
احمد رضا فیروزی
فریبرز فریبرزی
الهام آزاده رنجبر

ارسال دیدگاه
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*
*

بالا